Забавник – 28 lutego 1939 roku

Jeśli rok 1939 kojarzy wam się tylko z początkiem drugiej wojny światowej to może od dziś skojarzycie ten rok z czymś innym.

Dwa tygodnie temu, 28 lutego, Забавник (Zabavnik) obchodził swoje 75 urodziny. Забавник a dokładniej  Политикин Забавник to jeden z nielicznych serbskich magazynów, który kupuję regularnie. Co piątek nowy numer. Zabawnik skierowany jest do czytelników w wieku od 7 do 107 lat. Co ciekawe takie ograniczenie wiekowe wprowadzono w 1995 roku na życzenie jednego starszego czytelnika, gdyż wcześniej Zabavnik był przewidziany dla czytelników od 7 do 77 lat. Rozpiętość wiekowa duża, a i zawartość  również rozpięta.

Jeden rzut oka na okładkę i większość z was pewnie by go nie kupiła. Wygląda jak gazetka dla dzieci, młodzieży. Ale ale z Zabavnika można dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy. Trzymam w ręku numer z 7 marca roku LXXVI, cena 120 dinarów, numer 3239. W sumie nie znam, wśród znajomych, osoby, która by Zabavnika nie pamiętała ze swoich młodzieńczych lat. Z okazji urodzin do każdego numeru Zabavnika, począwszy od przedostatniego, przez najbliższe cztery miesiące dołączony będzie reprint – przedruk numerów z roku 1964. Do ostatniego numeru dodano numer 636 z 7 marca wspomnianego roku. Wtedy też Zabavnik wychodził w sobotę, kosztował 20 dinarów, wydawany był na typowo gazetowym papierze w dużym formacie.

Pierwszy numer liczył zaledwie 12 stron, jednak w tym czasie magazyn wychodził dwa razy w tygodniu, we wtorki i piątki. Wydawany był regularnie aż do wybuchu wojny, ostatni przedwojenny numer wyszedł 4 kwietnia 1941 roku. Zabavnik wrócił dopiero 5 stycznia 1952 roku,  nadal w dużym formacie. Dopiero w roku 1968 przybrał dzisiejszy bardziej poręczny format A4. Zabavnik wydawany był również w latach siedemdziesiątych łacinką dialektu ijekawskiego (typ wschodniohercegowiński), oraz w języku słoweńskim, ach te czasy Jugosławii.

Postacie Disneya w czasie ciężkich wydarzeń lat 90., pełniły role symboliczne. W czasie sankcji w roku 1993 Kaczor Donald, który od początku towarzyszył logo gazety, był jedynie czarną sylwetką, podobno na okładce numeru z 1 maja 1999 roku w czasie nalotów NATO na czarnej okładce Myszka Miki z przerażenia rączkami zakrywał oczy. Niestety na razie nie udało mi się odnaleźć tego numeru.

W dzisiejszym Zabavniku znajdziecie rubrykę historyczną, naukową, łamigłówki (typu: Pianista zagrał 983 nuty pod rząd, następnie 216,a potem 12. Ile nut zagra w następnej kolejności?), komiksy, krótkie i takie cągnące się przez kilka numerów, ciekawostki, opowiadania, teksty o innych kulturach np. W ostatnim numerze można odbyć podróż do Namibii, odpowiedzi na frapujące nas pytania, trochę sztuki i muzyki. Czyli od Mendelejewa, Nemanjićów (po polsku niby Nemaniczów) do Amundsena i Longina z Cezarei.

 PS: takie to czasy, że Zabavnik możecie czytać też w wersji internetowej o TU, pod tym adresem znajdziecie również wspomniany pierwszy numer.